BUGÜN 3 HAZİRAN, NAZIM’SIZ BURUKLUK DUYUYOR İNSAN…
Dünyada 20. Yüzyılın en seçkin şairlerinden biri kabul edilen,
şiirleri 50’den fazla dile tercüme edilen,
başarılı şairliğinin yanı sıra,
oyun yazarı,
anı yazarı
romancı
ve
gazeteci
kimliği ile Türk ve Dünya Edebiyat Tarihi’nde derin izler bırakan,
Nazım Hikmet’i, 52 yıl önce bugün, 3 Haziran 1963’te kaybettik.
Siyasi düşünceleri yüzünden defalarca tutuklandığı halde, dik durmaktan ve inandığı doğruları söylemekten asla vaz geçmeyen Nâzım Hikmet Ran, 15 Ocak 1902’de Selanik’te doğdu.
Heybeliada Bahriye Mektebi’ni bitirdi. Hamidiye Kruvazörü’nde güverte subayı iken, sağlık nedeniyle askerlikten ayrıldı, bu arada ilk şiirlerini yayımladı.
1921 başlarında Kurtuluş Savaşı’na katılmak için Anadolu’ya geçti, Bolu’da öğretmen olarak görevlendirildi.
Daha sonra Batum üzerinden Moskova’ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’ne yazıldı. Burada siyasal bilimler ve iktisat okudu.
1924’te yurda döndü. Aydınlık Gazetesinde yayınlanan yazı ve şiirleri yüzünden on beş yıl hapsi istenince yeniden Sovyetler Birliği’ne gitti.
1928 Af Kanunu’ndan yararlanıp tekrar yurda döndü. Resimli Ay dergisinde çalışmaya başladı. 1932’de yeniden dört yıl hapse mahkûm olduysa da, bu kez Onuncu Yıl Affı’ndan yararlandı.
Gazetecilik yaptı, film stüdyolarında çalıştı. 1938’de orduyu ve donanmayı isyana teşvik ettiği iddiasıyla 28 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı. Çankırı ve Bursa cezaevlerinde yattı.
1950’de özgürlüğüne kavuştuysa da sürekli olarak izlenmekten kurtulamadı; kitaplarını yayınlatma, oyunlarını oynatma olanağı bulamadı. Askere alınması kararlaştırılınca Romanya üzerinden tekrar Moskova’ya gitti.
1951’de Türk Vatandaşlığından çıkarıldı.
3 Haziran 1963’te bir kalp krizi sonucu yaşama veda etti.
Ölümünden 46 yıl sonra, 5 Ocak 2009 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile tekrar Türk Vatandaşlığına kabul edildi.
Mezarı Moskova’da Novodeviçye Mezarlığı’ndadır.
Ne mutlu bana ki, 2003 yılında yani ölümünün 40. Yıldönümünde, bu büyük sanatçımızın mezarını ziyaret etmiştim.
Nur içinde yatsın.
Saygı ve sevgilerimle.
Zafer KARADAĞ
www.harclik.net
3 Haziran 2015, Şanghay